Het einde van SaaS? What betekent Satya Nadella’s AI-voorspelling voor licenties?

In een recente discussie op de BG2-podcast deed Microsoft CEO Satya Nadella een gedurfde voorspelling: het traditionele Software as a Service (SaaS)-model staat aan de vooravond van een grote transformatie, aangedreven door de opkomst van AI-agents. Hij suggereerde dat de conventionele structuur van zakelijke applicaties—gebaseerd op CRUD (Create, Read, Update, Delete) bewerkingen met ingebedde bedrijfslogica—binnenkort plaats zal maken voor intelligente agents die taken automatisch kunnen uitvoeren en coördineren over verschillende systemen heen.

SaaS uitgelegd

Voor degenen die er niet mee bekend zijn: Software as a Service (SaaS) is een cloudgebaseerd leveringsmodel dat softwaretoepassingen via het internet aanbiedt, zodat je er via een abonnement toegang toe hebt. In tegenstelling tot traditionele software, die lokaal op apparaten of servers moet worden geïnstalleerd en onderhouden, maakt SaaS dit makkelijk door applicaties in de cloud te hosten. Dit zorgt voor naadloze updates, schaalbaarheid en minder IT-beheer. Bekende voorbeelden zijn e-maildiensten, agenda-apps en productiviteitssuites zoals Microsoft 365.

Daarom is Satya’s uitspraak zo gedurfd: Microsoft is sterk afhankelijk van SaaS en verkoopt een breed scala aan clouddiensten. Maar door vroegtijdig de verschuiving naar AI te herkennen—zoals blijkt uit hun samenwerking met OpenAI en de ontwikkeling van Copilot—heeft Microsoft zichzelf in de ideale positie gebracht om snel te schakelen en te profiteren van de overgang van SaaS naar AI-agents.

De impact van AI-agents

Nadella ziet een toekomst waarin AI-agents bedrijfsregels en processen beheren over meerdere databases heen, waardoor functies die nu nog aparte applicaties vereisen, geautomatiseerd worden. Deze verschuiving zou bedrijfsprocessen stroomlijnen, de afhankelijkheid van traditionele backend-systemen verminderen en de efficiëntie verbeteren. Stel je voor dat je als projectmanager nu verschillende tools gebruikt voor voortgangsbewaking, resourceplanning en communicatie. In de toekomst kan een AI-agent al deze taken automatisch uitvoeren op basis van eenvoudige opdrachten.

Microsoft speelt hierop in met bijvoorbeeld Copilot Studio. Met Copilot Studio kun je met een paar klikken je eigen AI-agent maken – en het resultaat ziet er indrukwekkend uit! Tijdens de meest recente kwartaalcijfers (Q2 2025) gaf Microsoft aan dat wereldwijd al 70.000 klanten Copilot Studio gebruiken, wat laat zien hoe snel deze transitie in gang is gezet.

Mogelijke impact op licenties

De opkomst van AI-agents kan de software licentiemodellen aanzienlijk veranderen. Traditionele SaaS-platformen werken vaak met per-gebruiker of per-plek licenties. Maar naarmate AI-agents meer taken overnemen, verschuift de waardepropositie van individuele gebruikers toegang naar de algehele systeem efficiëntie en prestatie op basis van resultaten. Dit kan leiden tot nieuwe licentie-instellingen die zich richten op de capaciteiten en uitkomsten van AI-agents in plaats van het aantal menselijke gebruikers. Bedrijven zouden consumptie-gebaseerde prijsmodellen of prestatie-gebaseerde modellen kunnen overnemen, waarbij de kosten worden afgestemd op de tastbare voordelen die AI-gedreven automatisering levert.

Dit is een belangrijke overweging, omdat het het voor eindgebruikers—met name bedrijven—moeilijker kan maken om de kosten van het gebruik van AI-agents nauwkeurig te voorspellen. Zo worden Azure OpenAI-diensten voor GPT-gebaseerde modellen op een token-gebaseerde manier gefactureerd, maar de definitie van een “token” blijft enigszins vaag: “een reeks letters.” Wat betekent dit precies? Is het een woord, een reeks woorden, of worden witruimtes uitgesloten? En hoe bereken je dit correct?

In tegenstelling tot het eenvoudige SaaS prijsmodel, waarbij de kosten gebaseerd zijn op het aantal gelicentieerde gebruikers, verschuift dit nieuwe model naar een consumptie-gebaseerde benadering—hoeveel queries ga je uitvoeren? Deze fundamentele verandering vereist dat bedrijven hun financiële planning en begrotingsstrategieën heroverwegen.